Martin Luther

| uyruk = | doğum_adı = | doğum_yeri = Eisleben, Saksonya Elektörlüğü, Kutsal Roma İmparatorluğu | ölüm_tarihi = | ölüm_yeri = Eisleben, Saksonya Elektörlüğü, Kutsal Roma İmparatorluğu | ikamet = | evlilik = Katharina von Bora | çocuklar = 6 | diğer_isimleri = | alma_mater = Erfurt Üniversitesi; Wittenborg Üniversitesi | dönem = Rönesans | meslek = Teolog, Yazar, Vaazcı | imza = Autograf, Martin Luther, Nordisk familjebok.png | ödülleri = | önemli_eser = Doksan Beş Tez | konu = Soteryoloji | dipnotlar = }} Martin Luther (; 10 Kasım 1483 - 18 Şubat 1546), Alman keşiş, teolog, yazar, profesör ve Augustinusçu rahipti. Protestanlığın babası ve Reformun öncüsü olan Luther'in teolojik görüşleri, Lüterciliğin temelini oluşturdu. Batı ve Hristiyanlık tarihinin en etkili figürlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Luther, 1507 yılında rahipliğe atandı. Roma Katolik Kilisesi'nin bazı öğretilerini ve uygulamalarını, özellikle de endüljans görüşünü reddetmeye başladı. Bu farklılıkları dostane bir şekilde çözmeyi amaçlayan Luther, 1517’de yazdığı ''Doksan Beş Tez'' ile endüljansların uygulaması ve etkisi üzerine akademik bir tartışma önerdi. Ancak 1520’de Papa X. Leo, Luther’den tüm yazılarını reddetmesini talep etti ve Luther bunu reddedince Ocak 1521'de onu aforoz etti. Aynı yılın ilerleyen günlerinde Kutsal Roma İmparatoru V. Karl, Worms Diyeti'nde Luther'i kanun kaçağı olarak mahkûm etti. Luther 1546'da öldüğünde Papa X. Leo'nun aforoz kararı hâlâ yürürlükteydi.

Luther, kurtuluşun ve dolayısıyla sonsuz yaşamın iyi işler yoluyla kazanılmadığını, yalnızca Tanrı'nın lütfunun bir armağanı olarak, inananın İsa Mesih'e imanı aracılığıyla alındığını öğretti. Teolojisi, Papa'nın otoritesini sorguladı ve yalnızca Kitâb-ı Mukaddes'in ilahi vahyin tek kaynağı olduğunu savundu. Aynı zamanda ruhban sınıfının ayrıcalıklarına karşı çıkarak tüm vaftiz edilmiş Hristiyanları kutsal bir rahiplik olarak kabul etti. Luther'in İncil'i Latinceden Almancaya çevirmesi, halkın kutsal metinlere erişimini büyük ölçüde artırdı ve hem kilise üzerinde hem de Alman kültüründe derin bir etki yarattı. Bu çeviri, Almancanın standart bir biçiminin gelişmesine katkı sağladı, çeviri sanatına yeni ilkeler kazandırdı ve İngilizce bir çeviri olan Tyndale İncili'nin yazılmasını etkiledi. Luther'in ilahileri, Protestan kiliselerindeki müzik anlayışının gelişiminde önemli bir rol oynadı. Eski bir rahibe olan Katharina von Bora ile evliliği ise din adamlarının evlenmesine yönelik Protestan geleneğine bir örnek teşkil etti.

Luther, sonraki iki eserinde Yahudi karşıtı görüşler dile getirerek Yahudilerin sürgün edilmesini ve sinagogların yakılmasını savundu. Bu eserler, aynı zamanda Roma Katoliklerini, Anabaptistleri ve teslis inancına sahip olmayan Hristiyanları da hedef aldı. Luther doğrudan Yahudilerin öldürülmesini savunmasa da, bazı tarihçiler onun sert söylemlerinin Almanya'da antisemitizmin gelişimine ve yüzyıllar sonra Nazi Partisi'nin ortaya çıkışına dolaylı olarak katkıda bulunduğunu öne sürmektedir. Yukarıdaki bilgiler Wikipedia'dan alınmıştır