Georg Forster

Johann Georg Adam Forster (; ur. 26 listopada 1754 w Mokrym Dworze, zm. 10 stycznia 1794 w Paryżu) – polsko-niemiecki przyrodnik szkockiego pochodzenia, etnolog, podróżnik, w latach 1784–1787 profesor historii naturalnej w Szkole Głównej Litewskiej w Wilnie; autor literatury podróżniczej i rewolucjonista.

W młodym wieku brał udział w ekspedycjach naukowych swojego ojca Johanna Reinholda Forstera, w tym w drugiej wyprawie Jamesa Cooka po Pacyfiku. Napisany na podstawie notatek ojca raport z tej podróży ''A Voyage Toward the South Pole and Round the World'' (''Podróż naokoło świata'') stanowi do dziś cenny materiał etnologiczny dotyczący ludów Polinezji i jest wciąż książką mogącą z łatwością przyciągnąć zainteresowanego literaturą piękną czytelnika. Dzięki tej publikacji dwudziestodwuletni Forster został przyjęty do Royal Society i uważa się, że położył podwaliny pod nowoczesną naukową literaturę podróżniczą. Istotnym owocem tej podróży były też liczne, opracowane przez obu Forsterów, oraz w wielu wypadkach zilustrowane stworzonymi przez Georga rysunkami, pierwsze opisy gatunków należących do królestw roślin, grzybów i zwierząt.

Po powrocie do Europy kontynentalnej Forster oddał się aktywności naukowej. Ważnym epizodem początkowej fazy tego okresu była dyskusja z amerykańskim rewolucjonistą Beniaminem Franklinem w roku 1777.

W latach 1778–1787 wykładał historię naturalną w w Kassel, następnie w latach 1784–1787 na Uniwersytecie Wileńskim. W roku 1788 dostał posadę bibliotekarza na Uniwersytecie w Moguncji. Jego wysiłki w tym czasie koncentrowały się na pisaniu esejów z botaniki oraz etnologii, pisaniu wstępów do różnych książek i opracowań oraz na tłumaczeniu książek podróżniczych. Wśród tych ostatnich znalazło się także tłumaczenie dzienników kapitana Cooka.

Forster był ważną postacią epoki oświecenia w Niemczech. Korespondował z większością jego promotorów w tamtym okresie, włączając w to jego bliskiego przyjaciela Georga Christopha Lichtenberga. Jego idee i osobowość miały ogromny wpływ na Alexandra von Humboldta – jednego z ważniejszych naukowców XIX wieku. Gdy w roku 1792 Francuzi zajęli Moguncję, Forster został jednym z założycieli Klubu Jakobinów w tym mieście i zaczął grać jedną z kluczowych ról w założonej wtedy Republice Mogunckiej. W lipcu 1793 roku, kiedy koalicja sił pruskich i austriackich odzyskała panowanie nad miastem, Forster służący wtedy w Paryżu jako członek delegacji młodej Republiki Mogunckiej, został edyktem cesarskim pozbawiony praw i skazany na wygnanie z obszaru imperium. Nie mogąc wrócić do Niemiec, oddzielony od przyjaciół i rodziny w wyniku udaru zmarł w Paryżu w 1794 r.

W liście do pruskiego ministra Ewalda Friedricha von Hertzberga, u schyłku swojego życia, napisał: "urodziłem się na ziemi polskiej o milę od Gdańska i opuściłem tę ziemię rodzinną, gdy przeszła pod panowanie pruskie, a więc nie jestem Prusakiem". Źródło: Wikipedia